Każdy problem zdrowotny bądź problem w codziennym funkcjonowaniu wyzwala niepokój rodziców. Jedną z takich spraw jest toaleta noska i radzenie sobie z jego niedrożnością. Warto przypomnieć sobie na początek, jakie różnice w budowie dróg oddechowych występują u noworodków i małych dzieci. Bo im młodsze jest dziecko, tym różnice są wyraźniejsze.
Przede wszystkim drogi oddechowe u małych dzieci są krótsze, co powoduje brak odpowiedniego oczyszczania powietrza i łatwiejsze przedostawanie się do nich wszelkich zanieczyszczeń i drobnoustrojów. To natomiast sprzyja powstawaniu stanów zapalnych i infekcji w całym organizmie. Ponieważ dodatkowo odległości pomiędzy poszczególnymi odcinkami dróg oddechowych są małe, gdy pojawi się infekcja, będzie się ona łatwo rozprzestrzeniać.
Brak jest też utrzymania właściwej temperatury i wilgotności powietrza, dlatego niska temperatura wpływa drażniąco na błonę śluzową nosa, wyzwalając większą produkcję śluzu. Może on zalegać, bo dochodzi jeszcze brak umiejętności ewakuacji wydzieliny przez dziecko. Będziemy mieć wtedy objawy zatkanego noska i utrudnień w oddychaniu, a powody ich często nie będą związane z chorobą tylko z czynnikami drażniąco wpływającymi na błonę śluzową.
Trzeba podkreślić, że błona śluzowa u dzieci ma skłonność do nadmiernej ilości śluzu, a duża ilość naczyń krwionośnych i chłonnych będzie powodować w nosku szybkie przekrwienie i obrzęk. Ponieważ mniej więcej do 1 r.ż. dziecko oddycha wyłącznie przez nos, to niedrożny nosek może utrudniać także jedzenie, ssanie, połykanie oraz powodować niepokój wywołany trudnościami w oddychaniu, a dodatkowo obniży jakość snu maluszka.
Gdy duża ilość wydzieliny, której małe dziecko nie umie odkrztusić, spływa w dół po tylnej ścianie gardła do żołądka, to całkiem prawdopodobne, że wystąpią wymioty i dołączą się dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Dlatego w codziennej pielęgnacji trzeba pamiętać, ze ma ona nie tylko zapewnić dobry stan higieniczny, ale także nie dopuścić do infekcji, a w przypadku infekcji ma ograniczyć jej rozwój.
POSTĘPOWANIE
CODZIENNA PIELĘGNACJA NOSKA
- dbamy regularnie, delikatnie pielęgnujemy, utrzymujemy ich czystość, drożność i nawilżenie (szczególnie w okresie jesienno-zimowym)
- stosujemy preparaty dostosowane do potrzeb i wieku dziecka, mające bezpieczny sposób aplikacji
ZATKANY NOSEK
Należy obserwować dziecko i gdy pojawią się pierwsze problemy z zatkanym noskiem – zacząć działać:
· Zwiększyć częstość i zakres zabiegów pielęgnacyjnych tak często, jak sytuacja tego wymaga
· Zadbać o otoczenie dziecka, by nie było w nim czynników drażniących błonę śluzową nosa (suche i przegrzane powietrze, klimatyzacja, kurz, dym papierosowy)
· Zapewnić dobry mikroklimat t.j. wietrzyć pomieszczenie, nawilżać powietrze w okresach centralnego ogrzewania
· Stosować roztwory soli fizjologicznej lub preparaty na bazie wody morskiej, które są przeznaczone dla dzieci
KATAR
Zalegająca wydzielina może prowadzić do trwałego uszkodzenia błony śluzowej, zapalenia ucha, u starszych dzieci zapalenia zatok, dlatego należy:
· zadbać o otoczenie dziecka jak przy zatkanym nosku
· regularnie oczyszczać nos i nawilżać – robić to zawsze przed karmieniem
· przed usunięciem gęstej wydzieliny zakropić do noska roztwór soli fizjologicznej lub preparat na bazie wody morskiej
· usuwać wydzielinę z noska kilka razy dziennie za pomocą aspiratora przeznaczonego dla dzieci
· często przystawiać dziecko do piersi lub starsze dopajać - powoduje to rozrzedzenie wydzieliny i ułatwia jej usunięcie
WIZYTA U LEKARZA
- · gdy u noworodków i małych niemowląt ilość wydzieliny zaczyna utrudniać codzienne funkcjonowanie
- · gdy u starszych dzieci ilość wydzieliny się zwiększa
- · jeżeli pomimo prowadzonej pielęgnacji utrzymuje się obrzęk śluzówki lub wydzielina w nosku
- · jeżeli wydzielina staje się ropna
- · jeżeli pojawia się gorączka i ogólne samopoczucie dziecka się pogarsza
- · jeśli jest bardzo dużo wodnistej wydzieliny z towarzyszącym obrzękiem śluzówki, kichaniem, przekrwieniem oczu, łzawieniem
PREPARATY:
- Sól fizjologiczna
Ma zastosowanie w codziennej higienie, oczyszczaniu i nawilżaniu noska. Może być zakraplana do noska (po jednej kropelce na dziurkę) dowolną ilość razy od 1 dnia życia dziecka. Jest neutralna dla organizmu i nie powoduje podrażnień. Może być także wykorzystywana do nawilżania w trakcie inhalacji, ale to zastosowanie wykorzystuje się głównie w sytuacji choroby. Tak stosowana rozrzedza zalegającą wydzielinę, co przynosi ulgę w oddychaniu. Inhalacje wykonujemy przed jedzeniem i następnie dokładnie oczyszczamy nos. Nie wskazane jest jej wykonywanie po g. 18.00, aby rozrzedzona wydzielina spływając nie zaburzała snu dziecka
- Spraye do nosa na bazie wody morskiej
ü Roztwór izotoniczny stosujemy w codziennej pielęgnacji w zdrowiu i w chorobie. Może być bezpiecznie stosowany od 2-3 tygodnia życia dziecka.
ü Roztwór hipertoniczny posiada wyższe niż fizjologiczne stężenie chlorku sodu. Dzięki temu powodują zmniejszenie obrzęku, udrażniają przewody nosowe i ujścia zatok przynosowych u starszych dzieci. Mają zastosowanie w chorobie. Zwiększają skuteczność leków stosowanych donosowo. Preparaty hipertoniczne nie są zalecane u dzieci poniżej 6 miesiąca życia, a część z nich zaleca się stosować dopiero po 18 miesiącu życia.
